معرفي مركز مهارتـــــهاي باليــــني :
به واسطه کوتاه شدن دوره بستری در بیمارستان ها ، کاهش تخت های بستری و افزایش مراقبت بیماران در جامعه ، اغلب افراد بستری در بیمارستان موقعیت مناسبی را برای یادگیری مهارتهای بالینی پایه دانشجویان پزشکی فراهم نمی کنند .از سوی دیگر با توجه به محدودیت های یادگیری بر بالین بیمار و مورد توجه قرار گرفتن حقوق بیماران ، امروزه تاکید بر آموزش مهارتهای بالینی و ارتباطی و ایجاد نگرش در دانشجویان بسیار مورد توجه قرار گرفته است .
مرکز یادگیری مهارتهای بالینی ( CSLC ) در پاسخ به تغییرات ایجاد شده در نحوه آموزش ، فرصتی را فراهم می آورد تا دانشجویان پزشکی با استفاده از انواع وسایل کمک آموزشی ، مدل ها و مانکن ها بتوانند مهارتهای بالینی و ارتباطی خود را در محیطی آرام و کنترل شده افزایش دهند .
مراکز مهارت هاي باليني، محيطي ايمن، ساختارمند و شبيه سازي شده را به منظور آموزش مهارت هاي باليني فراهم مي سازند. شرايطي که در اين محيط آموزشي فراهم مي شود، باعث مي شود تا دانشجويان مهارت هاي ارتباطي، شرح حال گيري، معاينه و مهارت هاي پروسيجرال را قبل از استفاده از آنان در شرايط واقعي باليني، تمرين نموده و مهارت لازم را کسب نمايند.
یکی از ویژگیهای مهم آموزش در حیطه علوم پزشکی و پیراپزشکی لزوم یادگیری مهارت های عملی در کنار آموخته های تئوری و نظری می باشد . دانشجویان رشته های علوم پزشکی باید قادر باشند ضمن برقرار کردن هماهنگی لازم بین حجم زیاد آموخته های تئوری و مهارتهای عملی و ترکیب این دو باهم در هنگام حضور در بیمارستان و بالین بیمار به نحو احسن از این آموزه ها استفاده نمایند .
امروزه عملی تر شدن فرآیند آموزش، پیشرفت تکنولوژیهای آموزشی، اهمیت رعایت ارزشهای اخلاقی در پزشکی ازجمله احترام به حقوق بیمار و تلاش در صدمه کمتر به بیمار و همچنین وجود اضطراب ناشی از اولین برخورد با بیمار و ترس از اشتباه در بالین بیمار، ضرورت ایجاد مرکز آموزش مهارتهای بالینی را بیش از پیش نمایان می کند.
مرکز آموزش مهارتهای بالینی به منزله پلی است که بین آموخته های تئوری دانشجویان و حضور آنها در بیمارستان و بالین بیمار ارتباط برقرار می کند، این مرکز سعی دارد با ایجاد محیطی ایمن و به دور از استرس محیط بیمارستان ، تحت نظارت اساتید محترم مهارت های لازم را به دانشجویان آموزش دهد.
در این مرکز آموزش مهارت های بالینی عمومی به صورت مهارت های رفتاری ( Behavorial ) و همچنین مهارت های ابزاری( Procedural ) آموزش داده می شود .
هدف کلی شبیه سازی بیمارستان در یک محیط بالینی است تا دانشجو بتواند مهارت های بالینی را با کنترل، نظارت و تمرین فرا گیرد و از درصد خطاهای بیمارستانی او کاسته شود.
جهت برنامه ریزی آموزشی در مرکز آموزش مهارت های بالینی براساس اینکه دانشجویان باید پس از یک دوره چرخش در بخشها ( Rotation ) چگونه عملکردی را از خود نشان دهند، نیازسنجی های لازم انجام شد و اهداف مرکز معین گردید و فعالیت های آموزشی منطبق بر این اهداف طراحی شد و تجهیزات آموزشی لازم برای تحقق این اهداف تهیه و مرکز آموزش مهارت های بالینی دانشگاه علوم پزشکی البرز تاسیس گردید.
ماموریت مرکز آموزش مهارت های بالینی:
تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآمد و تقویت روحیه نوآوری و پژوهش در نظام سلامت کشور با استفاده از تکنولوژی های جدید آموزشی
اهداف و برنامه ها :
- ایجاد محیطی ایمن و تحت کنترل و نظارت اساتید جهت آموزش مهارت های بالینی
- امکان انجام آزمون و خطا برای دانشجویان جهت تسلط بیشتر آنان بر تکنیکهای عملی
- بروز نمودن آموزش دانشجویان و ارتقای ارائه خدمات آموزشی با بکارگیری تکنولوژی های جدید
- برنامه ریزی مناسب جهت پیشبرد اهداف آموزشی و القای توانایی در دانشجویان برای کسب مهارتهای بالینی به صورت مادام العمر
- شبیه سازی هر چه بیشتر محیط آموزش بالینی به بیمارستان جهت کاستن از خطا های بیمارستانی
برنامه عملیاتی مرکز مهارتهای بالینی :
- هماهنگی با واحد آموزش در جهت دریافت آمار دانشجویان و تدوین برنامه های آموزش عملی متناسب با واحدهای درسی ارائه شده
- هماهنگی با اساتید و مدرسین محترم و اخذ طرح درس مدرسین در هر نیمسال
- بررسی تجهیزات آموزشی و مواد مصرفی مورد نیاز با توجه به طرح در س اساتید و نعداد دانشجویان
- تنظیم لیست اقلام مورد نیاز در هر نیمسال و ارجاع آن به مسئولین محترم دانشکده جهت تامین اعتبار و انجام تدارکات لازم
- تشکیل کلاسهای عملی و کارگاه های آموزشی مهارتهای بالینی برای دانشجویان رشته های مختلف در گروه بندی ها و پروسیجرهای متفاوت، متناسب با دروس تئوری ارائه شده
- برگزاری آزمونهای عملی و تکمیل فرم ارزشیابی عملکرد بالینی برای دانشجویان
- همکاری با بیمارستانها و مراکز تابعه دانشگاه در برگزاری کارگاه های آموزش مداوم
- برگزاری آزمون های صلاحیت بالینی دوره پزشکی عمومی
مزایاي آموزش در یک مرکز مهارت هاي بالینی عبارتند از:
در این مراکز امکان کنترل یادگیری ، تکرار تمرین مهارت در محیط امن ، قابل پذیرش بودن اشتباه ، بازخورد مستقیم به فراگیران ، وابسته نبودن آموزش به بیمار ، افزایش انگیزش فراگیران ، امکان بیشتر آموزش رویه های استاندارد انجام مهارت ، استفاده از رویکرد خود آموزی و یادگیری فعال و امکان رعایت اخلاق پزشکی وجود دارد .
از مرکز مهارت ها می توان به طور بالقوه در موارد زیر استفاده کرد :
- آموزش مهارت های بالینی مانند : بخیه زدن – CPR – تزریقات و …
- آموزش مهارت های ارتباطی : مانند ارتباط پزشک و بیمار و…
- برگزاری امتحانات عملی ( OSCE )
- آموزش مداوم پزشکان
- تحقیقات آموزشی
- خود آموزی
- ساخت وسایل کمک آموزشی مرتبط
هدف کلی واحد:
آماده سازی دانشجو در جهت فراگیری مهارتهاي لازم جهت ورود به عرصه باليني ، در واقع، مراکز آموزش مهارتهاي بالینی پلی بین آموزش درکلاسهاي درس نظري و محیط بالینی به شمار میروند.
اهداف اختصاصی:
- افزایش انگیزش دانشجویان در جهت آموزش مهارتهای ارتباطی
- ارتقا مهارتهاي باليني دانشجويان
- کاهش بروز خطاهای پزشکی توسط دانشجويان پزشكي
- کاهش استرس دانشجویان در محیطی امن (واقعی نبودن بیمار)
- ارتقا شيوه هاي ارزشیابی باليني دانشجو
- ايجاد فرصت هايي براي يادگيري مستقل و مداوم
رسالت مرکز آموزش مهارتهای بالینی دستیابی به اهداف زیر می باشد:
- ارتقاء سلامت وکیفیت مراقبت از بیماران وارتقاء توانمندیها ومهارتها عملی کارآموزان،کارورزان ودستیاران رشته پزشکی با آموزش مهارتهای بالینی و ارتباطی و ایجاد شبیه سازی واقعی یک محیط بالینی از طریق:
- ایجاد محیطی ایمن برای تدریس وفراگیری مهارتهای بالینی از طریق برگزاری دوره ها وکارگاههای آموزشی بااستفاده از وسایل کمک آموزشی،رایانه،مولاژ ومانکن های آموزشی وCD
- نوآوری در زمینه ارائه روشهای تدریس مهارتهای بالینی وارتباطی
- ایجاد بستری مناسب جهت خود آموزی با استفاده از جزوات آموزشی،مولاژها،ویدئو و رایانه
- تولید مواد کمک آموزشی از قبیل اسلاید،عکس،فیلم و نرم افزارهای آموزشی
- ایجاد محیطی مناسب برای برگزاری امتحانات عملی به شیوه OSCE و و DOPS